E Handelingsperspectief Buitengebied Regio Amersfoort

Vervolgens gaan we over naar agendapunt twee, zijnde het handelingsperspectief voor het buitengebied van de regio Amersfoort. Aan de raad wordt voorgesteld om het handelingsperspectief Buitengebied Regio Amersfoort vast te stellen en dit als uitgangspunt in te brengen voor de gebiedsgerichte aanpak van het Utrechtse programma voor het landelijk gebied, cq andere relevante programma's. De portefeuillehouder is wethouder Eibert, en er zijn ongetwijfeld vragen voor hem. Mevrouw Struik, u heeft het woord.

Dank u, voorzitter. Ja, ik heb eigenlijk een heel simpele vraag. Het was nogal veel leeswerk en ik vroeg me toch af, want ik heb het niet kunnen vinden, wat dit nu concreet voor de waren betekent.

Ja, met het risico om vanavond een college te geven. Voorzitter, volgens mij komen er heel veel ontwikkelingen in het buitengebied op ons af. Wat we daarin willen, is dat we zoveel mogelijk ruimtelijke vragen inwilligen, daar waar dat kan. We hebben van tevoren geprobeerd daar een inschatting van te maken. Die vindt u terug in het document. Hierin proberen we te overzien welke ruimtevragen we nu hebben en waar deze met elkaar botsen. Op het moment dat we keuzes moeten maken, waar moeten die keuzes dan naartoe en op welke manier handelen we dan? Dat is wat er in het document staat. Daarin wordt ook specifiek aangegeven wat het voor de ruimte voor Barend betekent. Hoe dat voor de rest uit gaat werken? Ja, dat behandelen we in een ander traject. Dat zit in de aanpak van de gebiedsgerichte aanpak, waarin we samen met de provincie Utrecht gaan kijken welke stappen we moeten nemen in bijvoorbeeld het stikstofdossier en wat dat allemaal betekent. Hoe gaan we nu om met het herstel van de natuur? Daar worden de definitieve keuzes gemaakt. Dit document is eigenlijk de inbreng daarvoor en biedt een beetje de handvatten en de richting die dat ook voor ons als college, maar eigenlijk voor alle colleges in de regio Amersfoort, geeft om op die manier ook aan die tafels te handelen naar wat hier staat.

Ja, dank u, voorzitter. Ik begrijp wat de status van dit stuk is en dat het nodig is om het vervolg verder uit te werken. Maar wat ik lastig vind, is dat we een document krijgen waarin, bijvoorbeeld om even een voorbeeld te geven, in het buitengebied de weidevogels natuurlijk behoorlijk in trek zijn. De boeren, voor zover we dat van hen horen, doen er al vrij veel aan. Maar dat lees ik dan eigenlijk niet echt letterlijk terug in dit stuk. Wel staat er dat er boeren zijn die hebben gezegd dat ze eigenlijk al veel aan natuurbeheer doen. Maar zijn dat dan onze boeren die dat gezegd hebben of niet? Ik zou zo graag van de wethouder willen horen welk deel nu echt op ons slaat.

Ik heb het stuk ook gelezen. Volgens mij wordt er duidelijk gezegd dat onze regio al heel veel doet op het gebied van weidevogelbeheer. Ja, het is een ingewikkeld stuk, voorzitter, en daarom hebben we in de afgelopen tijd al meermaals geprobeerd u mee te nemen in hoe die stappen er nu precies uitzien. Wat het precies gaat betekenen, is ook nog eens heel erg complex, want als je bijvoorbeeld naar de stikstofkaart gaat kijken, dan zien we verschillende opgaven. Als je kijkt naar alles wat in een gebied ligt, dan hebben we het over een stikstofreductie van 96%. Als je naar het poldergebied kijkt, heb je het over een stikstofreductie van 46%. Dat vraagt van agrariërs die daar zitten een heel andere aanpak. Maar het vraagt aan de andere kant ook van de natuur die daar is een heel andere aanpak, en dat maakt het complex en ingewikkeld. Wij denken dat met de ruimtelijke kaders die hierin zitten, dus waar geef je ruimte voor recreatie? Waar zien we die mogelijkheden nu, hè? Dat zit bijvoorbeeld in de zuidelijke Eemvallei, waar we ook een 'Groen Goed'-project hebben lopen. Daarnaast zeggen we dat we heel veel ruimte zien voor agrariërs om natuurinclusieve landbouw te bedrijven, wat in dat gebied heel goed mogelijk is, want daar doen ze dat op dit moment al en kunnen we dat vooral versterken. We zien ook dat op het moment dat we die keuzes gaan maken, je daarmee soms tegenstrijdige principes tegenkomt, want we zien ook dat we, als we bijvoorbeeld naar de Heuvelrug gaan kijken, daar heel lastig water kunnen vasthouden. Dat betekent dat we in de regio ook het waterpeil moeten gaan verhogen, en dat schuurt soms met wat boeren willen en wat goed is voor de weidevogels. Dus dat betekent echt dat we in de komende tijd, waarin we juist ook in die gebieden met agrariërs, met landbouworganisaties, maar ook met natuurorganisaties die gesprekken gaan voeren, juist over die principes moeten praten en daar goede afwegingen moeten maken. En dit stuk helpt ons als gemeenten om daarin ook de juiste keuzes en de juiste prioriteiten te stellen. Het zijn een aantal documenten bij elkaar, voorzitter. Daarin zit ook een consultatierapport. Daarin staan ook de organisaties die hierbij betrokken zijn. Dus we hebben de organisaties die boeren vertegenwoordigen hierbij betrokken. Er zijn ook wel individuele agrariërs aan tafel geweest, maar bijvoorbeeld LTO of een organisatie van 300, die hebben ook gewoon aan tafel gezeten en hebben meegepraat over dit stuk.

Zijn er nog meer vragen over dit raadsvoorstel, mevrouw Koenders? Dank u wel.

Een vraag aan de wethouder: wat gebeurt er als we dit document niet goedkeuren?

Ja, dan wordt het interessant, want we moeten wel door, voorzitter. De gebiedsgerichte aanpak loopt en op dit moment spreken we met de provincie over hoe we invulling gaan geven aan al die ruimtelijke opgaven die we hebben in het landelijk gebied van de hele provincie Utrecht. We spreken dan specifiek over het stuk dat tot de Eemvallei behoort. De reden dat we dit doen, is dat er uiteindelijk gelden beschikbaar komen vanuit het Transitiefonds van de overheid. Dat is geen klein bedrag; het gaat om 23 miljard. Die 23 miljard wordt verdeeld over de provincies en zorgt ervoor dat we met dat geld de aanpak kunnen realiseren die we voor ogen hebben. Hiermee kunnen we natuurorganisaties helpen om de natuur te verbeteren, maar we kunnen ook agrariërs perspectief bieden. Zij kunnen misschien hun bedrijf voortzetten op de manier zoals zij dat willen, of, als zij met hun bedrijf willen stoppen, kunnen we ze een ander perspectief of een financiële compensatie bieden. Dat alles komt uit dat Transitiefonds. Er is nu een eerste tranche van dat geld beschikbaar gesteld door de rijksoverheid, namelijk 1,2 miljard. De provincie Utrecht heeft plannen ingediend en ruim 400 miljoen van die gelden binnengehaald. We zien echt dat dit effect heeft. Dat betekent ook dat er bijvoorbeeld voor de gebiedsgerichte aanpak die we in de zuidelijke Eemvallei voorstaan, met het verbeteren van recreatiemogelijkheden en het versterken van natuurvriendelijke oevers voor de Eem en bijvoorbeeld voor de Raamgracht, gelden beschikbaar komen om dat te kunnen doen. En ja, als we dit niet vaststellen, dan moeten we toch met iets aan tafel komen. Dus ik denk ook dat, als u het niet vaststelt, dit toch een soort houvast is dat het college heeft in hoe wij het voor ogen zien. Dus als u het echt heel anders wilt, dan hoor ik dat graag van u. Als u ziet dat er dingen in staan die we niet willen, dan moet u dat nu aangeven, want hierna gaat het proces echt lopen. Ik kan u vertellen dat zowel agrariërs als natuurorganisaties niet kunnen wachten om met dat proces te beginnen. Zij willen weten waar ze aan toe zijn en ook een deel van die pot van 23 miljard kunnen hebben om te kunnen beginnen.

Uit uw antwoord maak ik op dat het document voornamelijk dient als een basis voor het college om te handelen en dat het college met concrete voorstellen naar de Raad zal komen om toestemming te vragen. Ja, om heel eerlijk te zijn, het is natuurlijk een zeer complex document. In de lijn van mevrouw Straus Kramer vragen we ons in de Raad af: waar stemmen we precies mee in? Zou je ook kunnen stellen dat het college dit document mag gebruiken als basis voor actie en dat het altijd terug zal keren naar de Raad met concrete voorstellen? Dat is toch hoe het werkt, of niet?

Ja, volgens mij, voorzitter, is het op het moment dat het voorligt evident. Dan komen wij terug, nietwaar? Op het moment dat er een voorstel komt om bijvoorbeeld zelf middelen beschikbaar te stellen voor groene initiatieven, dan zullen we daarover bij u terugkomen. Wanneer er een ruimtelijke vraag in een bestemmingsplan ligt, zullen we naar aanleiding daarvan weer bij u terugkomen. Het is volgens mij een leidraad waarmee wij als college die gesprekken aangaan. Mocht er uit die gesprekken beleid voortkomen dat u moet vaststellen, dan komt het hier gewoon weer op tafel en kunt u het daar uiteindelijk met elkaar over hebben. Mevrouw...

Ter verduidelijking: Dit geldt niet alleen voor mij, maar evenzeer voor het binnenhalen van eventuele subsidies en fondsen die door de rijksoverheid beschikbaar zijn gesteld en die kunnen bijdragen aan de projecten.

Is het goed om dit toch even duidelijk te maken? De gebiedsgerichte aanpak is een traject van de provincie. Wij als gemeente zitten aan tafel, maar ook de agrarische sector is vertegenwoordigd. Zij zitten daar aan tafel, evenals natuurorganisaties. Hieruit komt een gebiedsgerichte agenda voort, die eigenlijk uit alle gebieden in de provincie wordt samengebracht. Dit vormt het plan dat de provincie voorlegt aan de rijksoverheid. De provincie dient deze plannen in en vraagt daarvoor een bepaald bedrag aan. Vanuit het Transitiefonds bepaalt de rijksoverheid vervolgens hoeveel de provincie zal ontvangen. Daarna gaat de provincie subsidieregelingen opstellen, of misschien zelfs directe financiering beschikbaar stellen, die wij als gemeente, of bijvoorbeeld ook boerenorganisaties, kunnen aanvragen om ons werk te kunnen doen. Dank u.

Heeft u nog meer vragen over het handelingsperspectief in het buitengebied? Zo niet, dan is de vervolgprocedure dat het raadsvoorstel wordt behandeld in de debatten in de raad van 10 april en het besluit in de raad van 24 april.